Blisko 1,3 mln zł na ochronę raciborskich zabytków

Nabór do programu zakończył się w marcu 2023 r., Miasto Racibórz złożyło maksymalnie dużo wniosków, czyli 10. Poza obiektami wyłonionymi do dofinansowania obejmowały one: konserwację średniowiecznych obwarowań miasta, konserwację figury św. Jana Nepomucena zlokalizowanej na placu Długosza, remont budynku dawnego Gimnazjum nr 5 przy ul. Opawskiej 81, remont budynku Urzędu Miasta – dawnej fabryki Franza Sobtzicka przy ul. Króla Stefana Batorego 6, oczyszczenie elewacji dawnego kościoła św. Ducha przy ul. Gimnazjalnej, dotację do ostatniego etapu renowacji kościoła św. Józefa na Ocicach oraz wykonanie izolacji przeciwwilgociowej w budynku DK Strzecha przy ul. Londzina.

- Złożyliśmy możliwie najwięcej wniosków, dość różnorodnych, po to, żeby zwiększyć swoje szanse na otrzymanie maksymalnie dużej kwoty, ale też dlatego, żeby pokazać jak ogromne potrzeby finansowe ma Racibórz w związku z posiadanym bogatym i ciekawym dziedzictwem - mówi miejska konserwator zabytków Maria Olejarnik. - Cieszymy się z wyboru trzech naszych obiektów wyłonionych do wsparcia, jednak nie ukrywamy, że liczymy na ciąg dalszy, choćby na pomoc finansową w konserwacji reliktów obwarowań miejskich - dodaje.

Wnioski przygotował Wydział Rozwoju Urzędu Miasta Racibórz we współpracy z potencjalnymi beneficjentami. Największą kwotę (980 000,00 zł) w ramach puli przeznaczonej dla Raciborza otrzymało Muzeum w Raciborzu.

W ramach zadania ma zostać wyremontowana i oddana do użytku piwnica w budynku ekspozycyjnym przy ul. Chopina 12. Zakres przewidywanych prac remontowych ma objąć między innymi: odkopanie zasypanej części piwnic, oczyszczenie wnętrza, odbicie tynków na ścianach i sufitach, odgrzybienie ścian wewnętrznych i sufitów, prace naprawcze murów ceglanych, wykonanie tynków wewnętrznych renowacyjnych na ścianach i sufitach, remont posadzki w nowym pomieszczeniu, pionową i poziomą izolację zewnętrznych ścian fundamentowych (iniekcja). Ważnym elementem inwestycji ma być przystosowanie piwnicy do funkcji ekspozycyjnej. Jak zapowiedział Dyrektor Muzeum w Raciborzu, Romuald Turakiewicz, w piwnicy ma zostać utworzona wystawa stała pod nazwą „Podziemny Racibórz” prezentująca wyniki badań archeologicznych. Część piwnicy ma zostać zagospodarowana pod pomieszczenia magazynowe – przestrzeni do przechowywania bardzo brakuje placówce.

Wsparcie w kwocie 150 000 zł otrzymała Rzymskokatolicka Parafia Matki Bożej Różańcowej w Sudole na malowanie wnętrza kościoła. Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej, zlokalizowany przy ul. Czynu Społecznego 8 w Raciborzu został wybudowany w latach 1904-1906 według projektu Ludwiga Schneidera. Prezentuje styl neogotycki z elementami secesji. Elewacja kościoła jest licowana czerwoną cegłą z tynkowanymi blendami. Jest finezyjnie, koronkowo ozdobiona fryzami arkadowymi z kształtek ceglanych, co wyróżnia kościół pośród innych neogotyckich świątyń miasta. Wnętrze kościoła jest tynkowane, sklepione gwieździście, podzielone pionowo opracowanymi w kształtkach ceglanych służkach oraz łukach, ozdobione polichromiami. Na chórze w partii środkowej przedstawiona jest scena przekazania przez biskupa wrocławskiego wioski Sudół. Po obu jej stronach są malowidła dawnych kościołów wioski. Na łuku tęczowym polichromia przedstawia centralnie usytuowanego Boga Ojca z Duchem Świętym w otoczeniu aniołów. Ponadto w kościele zachowały się terakotowe posadzki oraz oryginalne wyposażenie w postaci neogotyckiego ołtarza głównego, dwóch ołtarzy bocznych, ambony i organów. Wnętrze pozostaje bardzo zabrudzone, zachowane wyposażenie jest niewyeksponowane, podobnie jak oryginalne barwne polichromie. W 2021 r. parafia Matki Bożej Różańcowej w Raciborzu dokonała renowacji polichromii na łuku tęczowym oraz malowania wnętrza prezbiterium ze środków własnych. Należy wykonać dalszą renowację wnętrza. W ramach inwestycji zostaną wykonane prace w obrębie wnętrz transeptu oraz nawy głównej kościoła. Zostaną uzupełnione tynki renowacyjne, oczyszczone kształtki ceglane, poddane renowacji polichromie na stropie drewnianym pod chórem, a także na balustradzie chóru oraz malowanie ścian farbami mineralnymi.

Trzecim przeznaczonym do dofinansowania obiektem jest zabytkowy spichlerz chłopski zlokalizowany w Sudole przy ul. Czynu Społecznego, pochodzący z I poł. XIX w. Jest jednym z dwóch takich obiektów zachowanych w Raciborzu i kilkunastu na Śląsku. Miasto otrzymało na jego remont 150 000 zł.

Od 2020 jest remontowany – przywrócono pokrycie dachu z łupka w miejsce wtórnych płyt eternitowych, zabezpieczono piwnice przed wilgocią, naprawiono spękania muru, odtworzono drewnianą podłogę na parterze, dokonano renowacji stolarki drzwiowej. W bieżącym roku ma zostać wykonany już IV etap renowacji obiektu, który będzie polegał na konserwacji i odtworzeniu tynków oraz na remoncie posadzki w piwnicy. Przewidziany do wykonania w 2024 r. V etap — prawdopodobnie już ostatni — dzięki wsparciu z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków ma na celu wykonanie odrobaczania i zabezpieczenia konstrukcji drewnianej zrębu oraz stropów przed szkodnikami drewna, częściowe przemurowanie ścian wewnątrz w części parteru, remont ceglanych schodów do piwnicy, montaż oświetlenia wewnątrz oraz zagospodarowanie terenu wokół spichlerza.

Do każdej inwestycji prezydent Miasta jest zobowiązany dołożyć minimum 2% z budżetu własnego gminy. Operatorem Rządowego Programu Odbudowy Zabytków jest Bank Gospodarstwa Krajowego, wnioski były przyjmowane za pośrednictwem aplikacji Polski Ład. Aplikować o dotacje mogły wyłącznie samorządy – na remonty zabytków własnych, ale też na udzielenie dotacji dla zabytków niebędących własnością gminy.

Wnioski rozpatrywał Prezes Rady Ministrów na podstawie rekomendacji komisji działającej przy Kancelarii Prezes Rady Ministrów. Dofinansowanie przyznano na ponad 4800 projektów. Łączna kwota wsparcia to 2,51 mld zł.