Raciborska Akademia Nauk Stosowanych zainaugurowała nowy rok akademicki

Mowa rektorska na Inauguracji roku akademickiego 2024/2025

Wybitny niemiecki uczony Albert Einstein powiedział: „Najpiękniejszą rzeczą, jaką możemy odkryć, jest tajemnica. To fundament wszelkiej prawdziwej nauki.” Myśl ta wymaga jednak uzupełnienia, ponieważ nie wskazuje miejsca, w którym ten proces odkrywania zachodzi. Pozwolę sobie z odrobiną uzurpacji dodać: oczywiście na uczelni wyższej! To ona inspiruje studentów i pracowników, przypominając, że nauka to ciągłe odkrywanie i pasja. To dla nas wielki zaszczyt, że są Państwo z nami w tym wyjątkowym dniu. Z radością przyjmuję Państwa zainteresowanie i obecność.

Panie Senatorze, Panie Pośle, Panie i Panowie Samorządowcy, Ich Magnificencje Rektorzy oraz Prorektorzy zaprzyjaźnionych uczelni, Dostojni Goście, Szanowni Państwo! A nade wszystko Wy, drogie studentki i drodzy studenci.

Inauguracja w dniu 16 października pozwala z refleksją spojrzeć na podobne uroczystości, które miały miejsce na wielu uczelniach. Niezależnie od ich charakteru i lokalizacji, rektorzy w swoich przemówieniach podkreślali zbliżone wyzwania, z którymi mierzymy się jako menedżerowie szkół wyższych. Należą do nich niewątpliwie niż demograficzny (niektórzy nazywają go wręcz katastrofą depopulacyjną), wojna za naszą wschodnią granicą (skutkująca nie tylko katastrofą humanitarną i społeczną, ale zmuszająca rządzących do przesunięcia środków na obronność zamiast na szkolnictwo wyższe), utrzymująca się inflacja, kryzys migracyjny, zmieniający się rynek edukacyjny czy też zagadnienie na miarę przełomu cywilizacyjnego, jakim jest sztuczna inteligencja. W zeszłorocznym wystąpieniu odnosiłem się do zjawiska „czarnego łabędzia”, podkreślając za nowojorskim profesorem Nicholasem Nassimem Talebem, że jest to wystąpienie zdarzenia tak mało prawdopodobnego, że wydaje się niemożliwe, a jednak, gdy się pojawia, ma kolosalny wpływ na rzeczywistość.

W tym roku chciałbym przemówić w nieco innym tonie. Około 200 lat temu, dokładnie w roku 1825, uruchomiono pierwszą linię kolei żelaznej na trasie Stockton-Darlington w Anglii. Kolejne otwarcia linii Kolei Księcia Wilhelma w 1831 r. i Ludwigs-Eisenbahn w 1835 r. w Niemczech wywarły znaczący wpływ na rozwój cywilizacji. Dziś wiemy, jak wygląda kolej – jest nowoczesnym, bezpiecznym i skutecznym środkiem transportu. To dokonanie można porównać do sztucznej inteligencji – zjawiska, którego nie potrafimy jeszcze kompleksowo ocenić, tak jak nie potrafiono ocenić kolei żelaznej na jej wczesnym etapie. Spójrzmy na to zjawisko z perspektywy emocji ówczesnych ludzi. Niemiecki pisarz Heinrich Heine ubolewał, że kolej zlikwidowała przestrzeń na rzecz nadmiaru czasu. Francuscy pisarze – Théophile Gautier i Victor Hugo – określali kolej jako „zjawisko artystyczne, czyniące z podróżnika obserwatora czasu”. Wspomnienia „Niegdyś przeżyłem” (Erlebtes) Josepha von Eichendorffa, urodzonego w Łubowicach koło Raciborza, wskazują, że kolej „niweluje odrębność człowieka, zmuszając go do nieznanej dotąd prędkości, która negatywnie wpływa na sposób myślenia – zmusza do coraz szybszego i bardziej powierzchownego postrzegania rzeczywistości”. To tylko kilka przykładów refleksji nad tym przełomowym zjawiskiem. Mimo ówczesnych obaw, dziś wiemy, że kolej była wielkim przełomem i sukcesem ludzkości. Tak samo będzie (czy już jest) ze sztuczną inteligencją – jestem przekonany, że i ten przełom okaże się pozytywny.

Szanowni Państwo! Dostojni Goście!

Powracając do konwencjonalnej treści mowy rektorskiej, proszę pozwolić mi na kilka słów sprawozdania z ostatniego roku działalności Akademii. Był to czas intensywnej pracy, nie tylko w ramach typowego procesu nauczania, ale także licznych działań wykraczających poza dydaktykę. Należały do nich konferencje naukowe, warsztaty, spotkania tematyczne, eventy organizowane z interesariuszami zewnętrznymi oraz wymiana międzynarodowa w ramach programu Erasmus Plus.

Dydaktyka

Stabilnie realizujemy proces dydaktyczny, prowadząc obecnie 7 kierunków studiów licencjackich, 3 kierunki studiów inżynierskich, jednolite studia magisterskie oraz 2 kierunki studiów II stopnia (magisterskich).

W wyniku rekrutacji przyjęliśmy łącznie 502 studentów na 12 kierunków studiów. Liczba ta, porównywalna do lat poprzednich, jest w dobie depopulacji niewątpliwym sukcesem. Pokazuje także ważną rolę Akademii w regionie i mieście.

Proces dydaktyczny realizujemy w sześciu instytutach, które wzbogacają zajęcia współpracą z otoczeniem. Akademia prowadzi politykę aktywnego i ciągłego informowania otoczenia, więc wspomnę jedynie o najważniejszych wydarzeniach z minionego roku akademickiego.

Współpraca Uczelni z otoczeniem zewnętrznym

Najważniejsze wydarzenia zorganizowane przez instytuty w roku akademickim 2023/2024:

Instytut Studiów Społecznych

- 16.10. „Razem bezpieczniej” – wydarzenie adresowane do studentów naszej Uczelni, zrealizowane we współpracy z Wojewódzkim Ośrodkiem Ruchu Drogowego w Częstochowie, Komendą Wojewódzką Policji w Katowicach oraz Komendą Powiatową Policji w Raciborzu.
- 17.05. „Doradca podatkowy – obrońca praw podatnika” – wykład otwarty prof. dr hab. Jadwigi Glumińskiej-Pawlic z Uniwersytetu Śląskiego.

Instytut Studiów Edukacyjnych

- 17. Raciborskie Seminarium Pedagogiczne: „Psychospołeczne i kulturowe funkcjonowanie młodego pokolenia w obecnym świecie”
- 3. Edycja Miejskiego Festiwalu Piosenki i Sportu

Instytut Neofilologii:

- I Międzynarodowa Studencka Konferencja Naukowa: „Język, kultura i literatura na pograniczu polsko-czesko-słowackim”
- Śląskie spotkania (2024): Wizyta studentów kierunku Filologia w zakresie języka niemieckiego w Königswinter w Niemczech, mająca charakter naukowo-dydaktyczny.

Instytut Techniki:

- Ósma edycja „Przeglądu projektów inżynierskich” na kierunkach Automatyka i robotyka oraz Zarządzanie i inżynieria produkcji, a także obecność kadry i studentów Instytutu w Erasmus Blended Intensive Programme Week w Łotwie (University of Latvia – Uniwersytet Łotewski).

Instytut Architektury:

- Nagroda główna (inż. arch. Maciej Godlewski) w konkursie na najlepsze prace dyplomowe i kursowe z zakresu urbanistyki, gospodarki przestrzennej i zrównoważonego rozwoju, organizowanym przez Towarzystwo Urbanistów Polskich.
- Nagroda Marszałka Województwa Śląskiego (inż. arch. Marta Tambor) oraz Prezesa SARP w konkursie na Architekturę Roku Województwa Śląskiego.
- Międzynarodowa wystawa fotograficzna „Bliżej natury” z okazji 100-lecia Fundacji Juchowo Farm im. Stanisława Karłowskiego.

Instytut Kultury Fizycznej i Zdrowia:

- Pierwsze miejsce studentki pielęgniarstwa Jagody Płatek w Ogólnopolskiej Olimpiadzie wiedzy i umiejętności z zakresu badań fizykalnych i chorób cywilizacyjnych.
- Udział 9 studentów kierunku Wychowanie Fizyczne w roku akademickim 2023/2024 w projekcie Ministra Edukacji i Nauki, wspierającym proces kształcenia studentów-sportowców pod nazwą „Narodowa Reprezentacja Akademicka – IV”, mającym na celu umożliwienie studentom-sportowcom realizacji równoległej kariery sportowej i nauki akademickiej przez cały rok akademicki.

Życie uczelni: Dni otwarte / Międzynarodowy Dzień Studenta

Poza wydarzeniami w Instytutach, organizowano także eventy ogólnouczelniane:

- Międzynarodowy Dzień Studenta, zorganizowany we współpracy ze Starostwem Powiatowym,
- Seminarium czasopisma naukowego „Eunomia” oraz Konferencja Studenckich Kół Naukowych „Konstruowanie społeczeństwa wiedzy w aspekcie aktywności studenckich kół naukowych”,
- „20 lat Polski w UE” – Dni Otwarte Funduszy Europejskich,
- Uczelniany Bieg Erasmusowy,
- Dni otwarte Akademii dla uczniów szkół średnich,
- Cykliczne wykłady i spotkania ze studentami Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Dalsza część pod wideo

Erasmus+
Wzrasta aktywność Uczelni w ramach wymiany międzynarodowej (ERASMUS+): w roku akademickim 2023/2024, 21 pracowników uczestniczyło w wymianie międzynarodowej, poszerzając swoje kompetencje na Uniwersytecie w Ołomuńcu, University of Beira Interior w Covilhã (Portugalia), Technicznym Uniwersytecie w Ostrawie, Śląskim Uniwersytecie w Opawie, Uniwersytecie Cypryjskim w Nikozji, Uniwersytecie w Warnie oraz w Hiszpanii. Nasi studenci w ramach Erasmusa podnosili swoje kompetencje, realizując studia oraz intensywne programy na Uniwersytecie w Ostrawie, Uniwersytecie Łotewskim w Rydze, a także odbywali praktyki absolwenckie w Hiszpanii i Portugalii.

W ramach wymiany międzynarodowej ANS przyjęło 29 gości (wykładowców i studentów) z zagranicznych uczelni z Czech, Słowacji oraz Albanii.

Inwestycje

W ostatnim roku akademickim oddaliśmy do użytku nowoczesne centrum sportowo-dydaktyczne. Przeprowadzono kompleksowy remont wszystkich instalacji, dostosowano budynek do wymogów przeciwpożarowych oraz zmodernizowano przestrzenie dydaktyczne. Wartość inwestycji wyniosła 3,6 miliona złotych.

Obecnie nadal prowadzimy inwestycję hydroizolacji fundamentów budynku głównego w częściach A i B. Jej zakres obejmuje m.in.:

- hydroizolację oraz termoizolację murów fundamentowych,
- wymianę stolarki okiennej w pomieszczeniach piwnicznych,
- wykonanie opaski drenażowej,
- modernizację instalacji elektrycznej w pomieszczeniach piwnicznych,
- wymianę części posadzek na parterze budynku,
- przygotowanie pomieszczeń do stworzenia nowych przestrzeni dydaktycznych.

Wartość tej inwestycji to około 9 milionów złotych (8 594 928,22 zł).

Po zakończeniu hydroizolacji planujemy realizację projektu zagospodarowania i rewitalizacji terenu Kampusu. Zakres prac obejmuje:

- wykonanie drogi pożarowej,
- reorganizację i dostosowanie miejsc postojowych, w tym miejsc dla osób z niepełnosprawnościami,
- kompleksowe odwodnienie terenu,
- kompleksową reorganizację zieleni,
- kompleksowe oświetlenie terenu.

Wartość tej inwestycji wynosi około 10 milionów złotych (9 715 471,09 zł).

Szanowni Państwo!

Na koniec, tradycyjnie, proszę pozwolić mi na podziękowania i życzenia.

Wszystkim pracownikom Akademii – naukowym, dydaktycznym, administracyjnym i obsłudze – składam serdeczne podziękowania za ich pracę.

Drodzy studenci, zwłaszcza studenci pierwszego roku! Za chwilę odbędzie się Wasza immatrykulacja, oficjalne przyjęcie do grona studentów. Po niej prorektor ds. studentów skieruje do Was kilka słów, dlatego pozwólcie mi teraz przekazać tylko jedną myśl: to Wasz czas! Przed Wami lata pełne wyzwań, ale także niepowtarzalnych możliwości. Wykorzystajcie każdą z nich, aby rozwijać siebie, swoje pasje i talenty. Nasza uczelnia jest tu po to, by wspierać Was na każdym kroku tej drogi.

I jeszcze życzenia: chciałbym życzyć nam wszystkim owocnego roku akademickiego, pełnego nowych odkryć, sukcesów i satysfakcji. Niech ta uczelnia będzie miejscem, gdzie odkrywamy – wspomniane na wstępie – tajemnice i budujemy fundamenty prawdziwej nauki!