Posłanka Gabriela Lenartowicz w sprawie Rafako

- W sprawie aktualnego stanu rozmów w sprawie zachowania potencjału ludzkiego i technologicznego Rafako zwróciłam się z kolejną interwencją skierowaną na ręce Ministra Aktywów Państwowych, do wiadomości Ministra, Szefa Kancelarii Rady Ministrów Jana Grabca. 25 marca otrzymalam odpowiedź, potwierdzającą starania Ministerstwa - czytamy.

Gabriela Lenartowicz 
Posłanka na Sejm RP 
Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska

Pan Jakub Jaworowski 
Minister Aktywów Państwowych 
Do wiadomości: 
Pan Jan Grabiec, 
Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

Szanowny Panie Ministrze

W nawiązaniu do wcześniejszej korespondencji dotyczącej sytuacji spółki RAFAKO S.A. (dalej: „RAFAKO”, „spółka”) w sprawie możliwego zaangażowania podmiotów z Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju, w szczególności Agencji Rozwoju Przemysłu (dalej „ARP”, „Agencja”), w zachowanie potencjału technologicznego i kadrowego spółki, a także w związku z tym, że Kancelaria Prezesa Rady Ministrów wskazała Ministerstwo Aktywów Państwowych jako właściwe do udzielenia odpowiedzi na list otwarty Związków Zawodowych działających w RAFAKO, zwracam się z uprzejmą prośbą o przedstawienie decyzji, jakie zostały podjęte w wyniku rozmów Zarządu ARP z syndykiem masy upadłości RAFAKO na temat modelu ratowania zasobów spółki wraz z uzasadnieniem.

Rozmowy Zarządu ARP z syndykiem masy upadłości RAFAKO trwają od początku stycznia 2025 r. i dotychczas nie przedstawiono rezultatów tych rozmów. Syndyk wielokrotnie, także publicznie, deklarował gotowość do tego, by w każdej chwili wydzierżawić zorganizowaną część przedsiębiorstwa, co umożliwi kontynuację działalności nowego podmiotu z zachowaniem miejsc pracy. Jak wskazał, prace powinny zakończyć się do końca lutego tego roku, a to oznacza, że czasu na wypracowanie sposobu zagospodarowania majątku i zasobów kadrowych jest coraz mniej.

Zdaję sobie sprawę, że proces ratowania zasobów RAFAKO – już po ogłoszeniu upadłości – może być utrudniony z wielu powodów, a jednym z nich jest fakt, że ostatni zarząd spółki nie przedstawiał rzeczywistych danych o jej sytuacji. Kolejną kwestią jest także to, że UOKiK krytycznie ocenił sposób wdrażania planu restrukturyzacji, który nie był realizowany zgodnie z założeniami przyjętymi na etapie wydania decyzji o udzieleniu pomocy publicznej.

Mimo tych obiektywnych trudności, ufam, że instytucje państwowe wkrótce zakończą prace nad projekcją finansową i nowym modelem operacyjnym RAFAKO, nad którym pracuje zarząd Agencji Rozwoju Przemysłu. Przyjęłam też z satysfakcją zapewnienia Pana Ministra o tym, że rządowa pomoc dla RAFAKO jest wciąż możliwa, ponieważ nie ulega wątpliwości, że jest to zgodne z interesem publicznym.

Przekonanie o pozytywnych wynikach tych prac jest tym większe, że – pomimo tego, że RAFAKO nie znajduje się w nadzorze MAP – podmioty z udziałem Skarbu Państwa i nadzorowane przez resort aktywów państwowych, tj. Polski Fundusz Rozwoju – FIZAN jako mniejszościowy akcjonariusz RAFAKO czy też Agencja Rozwoju Przemysłu, a także państwowe instytucje finansowe i banki, były od dłuższego czasu zaangażowane w rozwiązywanie problemów spółki i deklarowały realne wsparcie w procesie naprawczym, zanim zarząd spółki złożył wniosek o ogłoszenie upadłości. To czyni te podmioty właściwymi w zakresie racjonalnego zaangażowania w wypracowanie scenariusza zachowania zasobów RAFAKO.

Wierzę, że te rezultaty będą wpisywały się w szerszy plan odbudowy potencjału przemysłowego, który jest bardzo potrzebny w kontekście przyspieszenia realizacji inwestycji w transformację polskiej energetyki i podnoszenia konkurencyjności gospodarki. Jest również elementem budowania niezależności polskiego sektora wykonawstwa energetycznego od zagranicznych koncernów.

Odbudowa RAFAKO jako podmiotu o kompetencjach Generalnego Wykonawcy w energetyce i ciepłownictwie jest szansą na wzmocnienie potencjału polskiego sektora firm wykonawczych. Polskie przedsiębiorstwa powinny być w szerszym zakresie włączone w łańcuch dostaw (tzw. local content) projektów dekarbonizacyjnych. Jest to szczególnie istotne, gdy obserwujemy, że spółki wykonawcze z udziałem Skarbu Państwa borykają się z poważnymi problemami w związku z realizacją inwestycji ważnych dla stabilności systemu energetycznego. Tym bardziej zasadne i uzasadnione biznesowo jest wzmocnienie – za pośrednictwem RAFAKO – tego sektora, zwłaszcza że skala działalności spółki zawsze miała wymiar ogólnopolski, a także międzynarodowy.

RAFAKO realizowało inwestycje strategiczne dla bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju i teraz można wykorzystać te doświadczenia w projektach modernizacji energetyki zawodowej, dekarbonizacji sektora ciepłownictwa, a także w projektach energetyki jądrowej. Warto rozważyć zaangażowanie spółki w projekty związane z budową wież wiatrowych, które są prowadzone przez Grupę Przemysłową Baltic w portfolio Agencji Rozwoju Przemysłu. Potencjał RAFAKO mógłby zostać oceniony w kontekście wykorzystania w projektach, których celem ma być zwiększenie potencjału krajowego w zakresie produkcji amunicji wielkokalibrowej, na które rząd przeznaczył 3 mld PLN z Funduszu Inwestycji Kapitałowych. Poza tym, aktywa węglowe będą wykorzystywane w systemie elektroenergetycznym dłużej niż zakładano, bo wymaga tego stabilność i bezpieczeństwo dostaw, co wiąże się z koniecznością inwestycji w tym sektorze, które mogą stanowić stabilne źródło przychodów nowej spółki RAFAKO. Kolejnym strumieniem przychodów mogą być nowe inwestycje w źródła wytwórcze (gazowe) zapowiadane przez koncerny energetyczne.

Wierzę, że rządowy sukces związany z zachowaniem potencjału Huty Częstochowa zostanie powtórzony w przypadku spółki RAFAKO i uda się wdrożyć scenariusz, który pozwoli na zachowanie potencjału technologicznego, produkcyjno-projektowego i wykonawczego spółki RAFAKO.

Pani Gabriela Lenartowicz
Posłanka na Sejm
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowna Pani Posłanko,

Odpowiadając na pismo w sprawie przedstawienia informacji w zakresie rozważanego modelu ratowania zasobów Rafako S.A. w upadłości z siedzibą w Raciborzu (dalej: „Rafako”, „Spółka”), poniżej przedstawiam następujące informacje.

Na wstępie należy wskazać, że aktualna kondycja Rafako wynika z długoletnich zaniedbań oraz niewłaściwych decyzji podejmowanych do 2023 r. Sytuacja Rafako zaczęła się istotnie pogarszać od 2019 r., kiedy to narastały problemy finansowe i operacyjne Spółki, wynikające zarówno ze złych decyzji biznesowych, jak i braku odpowiedniego wsparcia oraz strategii stabilizacyjnej. Niedostateczne działania naprawcze w tamtym czasie doprowadziły do poważnego zagrożenia dla przyszłości Rafako, a w konsekwencji do postawienia Spółki w grudniu 2024 r. w stan upadłości.

Ministerstwo Aktywów Państwowych już od dłuższego czasu dostrzega konieczność podjęcia skutecznych działań w celu ustabilizowania sytuacji Rafako oraz ochrony miejsc pracy, a także zabezpieczenia kontraktów. Problemy finansowe Spółki oraz wyzwania związane z jej dalszym funkcjonowaniem nie pozostają bez wpływu na polski przemysł energetyczny, na podmioty współpracujące, a przede wszystkim na lokalną społeczność. Z uwagi na to, że Minister Aktywów Państwowych nie dysponuje instrumentami umożliwiającymi bezpośrednie wsparcie podmiotów znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, resort zwrócił się do spółek z udziałem Skarbu Państwa, w tym Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. (dalej: „ARP”) oraz Polskiego Funduszu Rozwoju S.A., których podstawowa działalność gospodarcza polega na podejmowaniu działań wspierających rozwój gospodarczy oraz udzielaniu środków pomocowych w procesach restrukturyzacyjnych przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji lub działających w sektorach kluczowych dla gospodarki, z prośbą o przedstawienie możliwości ewentualnego wsparcia Rafako. Przeprowadzone jeszcze w 2024 r. rozmowy z udziałem ww. spółek i przedstawione propozycje zmierzające do ustabilizowania sytuacji Rafako, nie pozwoliły jednak osiągnąć porozumienia, z uwagi na brak akceptacji ze strony Zarządu Rafako, jak i jej głównych akcjonariuszy i wierzycieli.

Obecnie ARP prowadzi dialog z Syndykiem Rafako w celu przywrócenia zdolności prowadzenia przez Spółkę działalności. W ramach wielopoziomowych działań ARP uczestniczy w rozmowach z potencjalnym inwestorem w kwestii przejęcia Spółki oraz stworzenia efektywnego modelu finansowania. Należy mieć na uwadze, że głównym wyzwaniem, w ramach ewentualnych działań, pozostaje zabezpieczenie portfela zamówień w perspektywie krótko- i średnioterminowej, co stanowiłoby fundament do odzyskania długoterminowej stabilności operacyjnej przedsiębiorstwa Rafako.

Ministerstwo Aktywów Państwowych dąży do znalezienia rozwiązań sprzyjających dalszemu funkcjonowaniu Rafako oraz zapewnieniu miejsc pracy dla jej pracowników. Jednakże jej obecna katastrofalna sytuacja, wynikająca z wieloletnich zaniedbań i braku wsparcia w okresie poprzednich rządów, wymaga poniesienia znacznych wysiłków w obszarze pozyskania finansowania i wypracowania optymalnej ścieżki działania w zakresie umożliwienia kontynuacji działalności przedsiębiorstwa Rafako w perspektywie długoterminowej na rynku energetycznym. W resorcie obecnie prowadzone są analizy i konsultacje z potencjalnymi interesariuszami, które pozwolą na ocenę dostępnych możliwości oraz wybór optymalnej ścieżki działania w zakresie umożliwienia prowadzenia działalności przedsiębiorstwa Rafako w perspektywie długoterminowej. Z uwagi jednak, że rozważane rozwiązania wymagają jeszcze przeprowadzenia wieloaspektowych analiz, ich ujawnienie na obecnym etapie jest zdecydowanie przedwczesne.

Z poważaniem 
Z upoważnienia Ministra Aktywów Państwowych 

Robert Kropiwnicki 
sekretarz stanu