Kto pamięta o tej dacie!
Kiedy w 2001 r. ustalono w raciborskim magistracie, że 31 marca obchodzony będzie nie jako dzień wyzwolenia, lecz zakończenia walk o Racibórz, przyjęto również, że 9 maja będziemy świętować jako powrót naszego miasta do Polski. Nikt o tym dziś nie pamięta, choć jutro minie równo 65 lat. Władze miały akcentować rocznicę, ale na deklaracjach koniec.
Racibórz wziął rozbrat z Polską 19 lutego 1327 r., kiedy to Piastowicz książę raciborski Leszek złożył hołd lenny królowi Czech. Wrócił do Polski nie 31 marca, jak się powszechnie przyjmuje, lecz 9 maja 1945 r., a więc po 618 latach. 9 maja 1945 r. rosyjska komendantura przekazała miasto oficjalnie władzom Polski. Faktyczna władza Rosjan trwała do sierpnia 1945 r.
W 2001 r. w magistracie, na spotkaniu historyków, działaczy mniejszości niemieckiej i kombatantów LWP ustalono, że 31 marca, świętowany w PRL jako rocznica wyzwolenia Raciborza, będzie teraz Dniem Zakończenia Walk o Racibórz. 9 maja miało być Świętem Powrotu Raciborza do Polski. Ówczesne władze deklarowały odpowiednie obchody. Na deklaracjach się skończyło. W tej kadencji ani nie zorganizowano obchodów, w tym roku również, choć mamy okrągłą 65. rocznicę. O 31 marca pamiętają za to kombatanci LWP i środowiska lewicowe Raciborza. Co roku pod pomnikiem żołnierzy radzieckich składają kwiaty i uparcie mówią o wyzwoleniu i bohaterskiej Armii Czerwonej.
Polacy przejmowali miasto celowo rozgrabione i spalone przez Rosjan. Wyposażenie fabryk wywieziono do ZSRR. Według danych Urzędu Miasta, pierwszy burmistrz Edward Stępień miał działać już w marcu i kwietniu 1945 roku. Oficjalne objęcie Raciborza przez polskie władze cywilne nastąpiło 9 maja 1945 roku - nie ma wątpliwości Paweł Newerla, autor Dziejów Raciborza i jego dzielnic. Rzekomo 9 maja 1945 roku burmistrzem został Paweł Lelonek, który piastował swój urząd do 11 listopada 1948 roku. Lelonek, powołując się na tradycję zawiadywania niemieckim Raciborzem przez nadburmistrza, doprowadził do nadania mu polskiego odpowiednika w postaci tytułu prezydenta. W maju 1945 roku w Raciborzu przebywało około 3000 osób. Pod koniec roku było ich już ponad 23.000, z tego 13.145 Polaków, około 10.000 Niemców (w sprawozdaniu urzędu miejskiego pisano niemców), 87 Czechów, 18 Żydów i 32 osoby innej narodowości. Do tego doszło 4435 repatriantów ze wschodnich ziem polskich. W mieście leżało 4 679 900 m sześc. gruzu. Z 57.819 lokali mieszkalnych istniejących w 1939 roku zachowało się 16.229, czyli 28 %.
Grzegorz Wawoczny
Komentarze (0)
Aby dodać komentarz musisz być zalogowany