Rafakowcy na POWERWELDING

Realizowany program modernizacji krajowej energetyki ukierunkowany jest na podniesienie sprawności konwencjonalnych bloków energetycznych, a także budowę nowych bloków o parametrach nadkrytycznych, takich jak blok w El. Łagisza, El. Bełchatów, czy planowany blok w El. Opole. Wymaga to od projektantów, producentów materiałów i użytkowników bloków określonej wiedzy i umiejętności związanych z własnym know how.

Stąd też dwudniowe spotkanie, konferencja środowiska spawalniczego odbywała się pod wymownym hasłem „Badania oraz zastosowanie nowych stali  żarowytrzymałych dla energetyki w zakresie temperatury pracy 600-6500C”. Organizatorami konferencji było RAFAKO S.A. oraz Polskie Towarzystwo Spawalnicze. Uczestniczyło w niej ok. 100 osób z firm i instytucji związanych z branżą energetyczną, zarówno z kraju jak i zagranicy, reprezentujących wytwórców materiałów żarowytrzymałych, materiałów spawalniczych, urządzeń energetycznych oraz znaczących użytkowników kotłów dla energetyki zawodowej.

Rozwój technologii energetycznych, budowa bloków o wysokiej sprawności i niskiej emisji zanieczyszczeń do atmosfery nie jest możliwy bez rozwoju nowych materiałów żarowytrzymałych i opanowania technologii wytwarzania elementów konstrukcyjnych kotłów, spełniających wysokie wymagania jakościowe i użytkowe. Pomimo, że rozwój nowych materiałów jest ukierunkowany zarówno na podwyższanie ich własności żarowytrzymałych jak i poprawę własności technologicznych stali - głównie spawalności – to procesy spawania elementów kotłów w warunkach przemysłowych nastręczają wiele kłopotów.

Zdarza się bowiem, że technologie opracowane na podstawie badań laboratoryjnych nie uwzględniają wszystkich potencjalnych czynników i uwarunkowań gwarantujących wysokie wymagania jakościowe, generując problemy podczas przemysłowego wytwarzania elementów kotłowych. Organizatorzy konferencji mają świadomość, że przy wdrażaniu nowych materiałów żarowytrzymałych zarówno stali martenzytycznych, austenitycznych, jak i stopów niklu, współpracę muszą podjąć producenci urządzeń kotłowych z określonymi jednostkami badawczymi. Celem tej współpracy winna być weryfikacja technologii spawania i ustalanie związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy właściwościami złączy spawanych, ich strukturą, składem chemicznym a technologią wykonania. Stąd też uczestnikami konferencji byli przedstawiciele wiodących wytwórców materiałów żarowytrzymałych, jak  Tenaris NKK Tubes, Japan, Tenaris Dalmine Italy, V&M Francja - wytwórcy materiałów dodatkowych do spawania – Lincolm i Metrode UK – przedstawiciele Urzędu Dozoru Technicznego, jednostek naukowo – badawczych i wyższych uczelni technicznych jak - Centro Sviluppo Materiali Roma, Italy, AGH Kraków,  IMŻ Gliwice, IS Gliwice, Politechniki Opolskiej i Politechniki Śląskiej – oraz przedstawiciele wytwórców urządzeń kotłowych, zakładów remontowych energetyki, oraz znaczących użytkowników krajowych elektrowni, w tym Elektrowni Bełchatów, Opole, Kozienice.

Konferencja stworzyła okazję do wymiany doświadczeń i integracji środowiska osób zajmujących się problematyką nowych materiałów, technologii wytwarzania, oceną trwałości i niezawodności eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych. Konferencja dotyczyła materiałów wykorzystywanych w branży energetycznej, ich przetwarzania i obróbki a także związanych z tym problemów. Została podzielona na cztery sesje, które składały się z referatów dotyczących  m.in. problematyki wykonania złączy spawanych, doboru materiałów, oceny ich własności i struktury.
Tematami wiodącymi konferencji było doskonalenie procesów spawania, ocena technik badawczych złączy spawanych, jak i wymiana doświadczeń we wdrażaniu nowych generacji stali bainitycznych o zawartości 2,5%Cr w tym stali T24, stali martenzytycznych o zawartości 9-12%Cr oraz stali austenitycznych przeznaczonych na elementy kotłów o temperaturze pary do 6500C.

Wśród prelegentów byli m.in. naukowcy, przedstawiciele Urzędu Dozoru Technicznego, oddział w Gliwicach, Politechniki Śląskiej, Opolskiej, instytutów badawczych związanych z RAFAKO SA, jak Instytutu Spawalnictwa, Instytutu Metalurgii Żelaza oraz inżynierowie spawalnicy, związani na co dzień z omawianą problematyką.

Zamieszczone publikacje w materiałach konferencyjnych POWERWELDING 2011 przedstawiają aktualny stan wiedzy z zakresu doświadczeń związanych z technologią spawania, ze szczególnym uwzględnieniem opracowywania charakterystyk struktury i własności oraz wdrażania nowych materiałów przeznaczonych do budowy kotłów na parametry nadkrytyczne.

Konferencja zakończyła się panelem dyskusyjnym z udziałem autorów referatów, który pozwoli zredagować stosowne wnioski kierowane do inwestorów oraz organizacji nadzorujących rozwój energetyki o parametrach nadkrytycznych.
Organizatorzy mają nadzieję, że niniejsza konferencja była także inspiracją do wymiany doświadczeń osób zainteresowanych problematyką modernizacji polskiej energetyki w obszarze budowy bloków o wysokiej sprawności oraz niskiej emisji zanieczyszczeń poprzez dobór materiałów żarowytrzymałych o coraz wyższych wymaganiach jakościowych.

A oto kilka „gorących” opinii zebranych w trakcie konferencji:
Uważamy, że należy tę wiedzę rozpowszechniać. Rafako już wcześniej organizowało seminaria o takiej tematyce. Ponieważ cieszyły się one sporym zainteresowaniem, doszliśmy do wniosku, że warto zorganizować takie przedsięwzięcie na większą skalę. Obecnie jest to  tym bardziej istotne, że w ciągu ostatnich kilku lat pojawiły się na światowym rynku materiały i technologie ich przetwarzania niedostatecznie sprawdzone w warunkach wytwarzania,  montażu i eksploatacji, które spowodowały poważne problemy w inwestycjach wartych wiele miliardów euro – mówi Maciej Kaczorowski, wiceprezes zarządu i dyrektor ds. technicznych w RAFAKO S.A. I to właśnie te problemy, związane ze stalą T24 zdominowały pierwszą część konferencji.

- Zgromadzenie tak dużego grona zainteresowanych tą tematyką ma na celu przede wszystkim wymienię doświadczeń oraz próbę poszukiwania konkretnych rozwiązań. Każde, nawet drobne niedociągnięcie technologiczne w przypadku budowy takiej instalacji jak kocioł o dużej mocy, musi prowadzić do ogromnych strat finansowych. Nie można ryzykować, trzeba wszystko wyjaśnić, by mieć pewność, że ta instalacja będzie dyspozycyjna i niezawodna – przyznaje prof. dr hab. inż. Tadeusz Chmielniak z Politechniki Śląskiej w Gliwicach. -  Współpraca między producentami, wykonawcami, środowiskami naukowymi już od powstania pomysłu, przez  testowanie i badanie do jego realizacji jest niezwykle istotna. Taki przepływ wiedzy jest tu bardzo ważny – dodaje prof. T. Chmielniak.

- Zajmuję się od wielu lat doborem stali i śledzeniem światowych trendów odnośnie zastosowania materiału na kotły o nadkrytycznych parametrach pary. Potwierdzam, idea konferencji jest bardzo dobra. Takie spotkania dają dużą świadomość kadry inżynierskiej na temat nowoczesnych materiałów i technologii wytwarzania. Konferencja daje obraz w jakim kierunku idzie energetyka europejska, i pozwala wyeliminować nie w pełni sprawdzone gatunki stali, bądź zastanowić się nad wdrożeniem nowych rozwiązań – mówi prof. dr hab. inż. Adam Hernas z Politechniki Śląskiej w Katowicach.

Edukacyjna rola takiej konferencji jest o tyle ważna, że brak wiedzy lub świadomości w tym zakresie na poszczególnych etapach realizacji inwestycji może wiązać się z ogromnymi stratami finansowymi.

- Obecnie sytuacja na rynku wymaga posiadania konkretnej wiedzy, zarówno przez kadrę projektującą rozwiązania technologiczne, producentów materiałów, podwykonawców jak i użytkowników urządzeń energetycznych. Każda taka konferencja daje możliwość wymiany doświadczeń i przyczynienia się do postępu w zakresie zmian w technologii i stosowanych materiałach, a przez to umożliwia rozwiązanie wielu problemów. Efektem tej konferencji jest  wymiana doświadczeń, opracowanie i zweryfikowanie konkretnych wniosków, które pozwolą uniknąć problemów zaistniałych na rynku europejskim, a to pozwoli zmniejszyć obciążenie krajowej gospodarki miliardowymi stratami -  mówi dr inż. Jerzy Pasternak, przewodniczący konferencji. 

adk

Na zdjęciu Jerzy Pasternak z Rafako, przewodniczący konferencji