Sąd zatwierdził układ Rafako. Senator Gawęda pyta o spółkę wicepremiera Sasina

O złożeniu wniosku o zatwierdzenie układu spółka informowała 30 grudnia. Układ - jak donosił Puls Biznesu - przeszedł głosami wierzycieli drobnych i prywatnych. Nie wsparły go jednak spółki kontrolowane przez skarb państwa.

Zgromadzenie wierzycieli odbyło się - przypomnijmy - 10 grudnia. Pięć dni później Gaz-System odstąpił od dwóch umów z Rafako, żądając 54 mln zł kar. Spółka z Raciborza uznała je rażąco wygórowane.

22 grudnia Rafako i PBG, obie spółki w restrukturyzacji, zawarły umowę z międzynarodowym doradcą finansowym w procesie pozyskania dla Rafako inwestora, w szczególności poprzez sprzedaż przez PBG 33,32 proc. pakietu akcji oraz zapewnienia finansowania bezpośredniego - podano w komunikacie. 5 stycznia doszło do zawarcia aneksu do umowy limitu kredytowego wielocelowego z PKO BP S.A.

11 stycznia jednak Rafako poinformowało o skierowanym do STU Ergo Hestia żądania Gas-Systemu wypłaty z gwarancji dobrego wykonania i gwarancji zwrotu zaliczki dot. kontraktu na budowę gazociągu DN700 Szczecin-Gdańsk, odcinek Goleniów-Płoty na łączną kwotę ponad 27 mln zł. - W dalszym ciągu Rafako kwestionuje w całości prawo zamawiającego do odstąpienia od umowy, zastrzegając w związku z tym nieskuteczność naliczenia kary umownej oraz żądania zwrotu zaliczki - dodało Rafako. 

Senator Ewa Gawęda (PiS) skierowała do wicepremiera, Ministra Aktywów Państwowych Jacka Sasina oświadczenie senatorskie dotyczące Rafako. Tekst poniżej.

Oświadczenie senatorskie 

Szanowny Panie Marszałku (Pani Marszałek), Wysoka Izbo,

Zwracam się do Pana Wicepremiera, Ministra Aktywów Państwowych Jacka Sasina oraz Wiceministra Aktywów Państwowych i Pełnomocnika Rządu do Spraw Transformacji Spółek Energetycznych i Górnictwa Węglowego Artura Sobonia w sprawie zagrożenia dalszego funkcjonowania spółki RAFAKO S.A. Występuję w tej sprawie zarówno dlatego, że przedsiębiorstwo to – działające w moim okręgu wyborczym - jest ściśle powiązane ze Skarbem Państwa, jak i z powodu jego strategicznego znaczenia dla przyszłości sektora energetycznego w Polsce oraz ogromnego wpływu na sytuację społeczną i ekonomiczną w naszym regionie.

• Od wielu tygodni pojawiają się niepokojące sygnały o trudnej sytuacji spółki RAFAKO S.A. i jej dalszej przyszłości.

• RAFAKO jest jednym z kluczowych pracodawców w województwie śląskim, który zatrudniał do niedawna blisko 1700 osób. Spółka zasila budżet państwa i samorządu lokalnego podatkami. W latach 2015-2019 spółka zapłaciła w Polsce ponad 463 mln zł podatków z tytułu podatków CIT, VAT, podatku od nieruchomości oraz użytkowania wieczystego.

• RAFAKO w ciągu 70 lat istnienia stworzyło lokalny, gospodarczy ekosystem i rozbudowaną sieć współpracy z podwykonawcami. Blisko 1 mld zł przychodów RAFAKO trafia do ponad 790 dostawców, z czego 88% z nich stanowią polskie przedsiębiorstwa.

• Przyszłość RAFAKO na polskim rynku energetycznym pozostaje niepewna, a ryzyko upadłości wydaje się być znaczące mimo tego, że pod koniec 2020 r. miały miejsce pozytywne zdarzenia, które mogą świadczyć o pewnym ustabilizowaniu sytuacji finansowej, tj. przekazanie do użytkowania bloku energetycznego o mocy 910 MW w Elektrowni Jaworzno III i zawarcie układu z wierzycielami w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym. Spółka zakomunikowała też rozpoczęcie procesu pozyskania inwestora.

• Blok Jaworzno 910 jest ostatnim dużym blokiem opartym na węglu kamiennym, którego źródło pochodzenia jest wyłącznie polskie tj. kopalnie Sobieski, Janina oraz kopalnie z Polskiej Grupy Górniczej. Warta 6,2 miliarda zł inwestycja realizowana przez Grupę TAURON uważana jest za najnowocześniejszą w Polsce.

• Spółka jest ściśle powiązana ze Skarbem Państwa. Jednym z akcjonariuszy jest Polski Fundusz Rozwoju posiadający 9,90% pakiet akcji w Spółce oraz instytucje finansowe zaangażowane w finansowanie bloku 910MW w Jaworznie tj. Bank Gospodarstwa Krajowego, PZU oraz PKO BP. RAFAKO realizuje ważne projekty inwestycyjne dla spółek Skarbu Państwa tj. PGE, JSW, Energa.

• RAFAKO od kilkudziesięciu lat uczestniczy w realizacji inwestycji, które są ważne dla bezpieczeństwa energetycznego Polski. Spółka dostarczyła kotły do prawie wszystkich krajowych elektrowni zawodowych i uczestniczyła w projektach modernizacji wielu obiektów wytwarzania i instalacji ochrony środowiska koncernów energetycznych nadzorowanych przez Skarb Państwa. To oznacza, że RAFAKO jest autorem i właścicielemrozwiązań technicznych, które funkcjonują w obiektach infrastruktury krytycznej w kraju i posiada uprawnienia do usuwania roszczeń gwarancyjnych.

• RAFAKO S.A. w restrukturyzacji, w konsorcjum z RAFAKO MANUFACTURING sp. z o.o., realizuje dla Narodowego Centrum Badań i Rozwoju program badawczorozwojowy „Bloki 200+. Innowacyjna technologia zmiany reżimu pracy bloków energetycznych klasy 200 MWe”. Wypracowane rozwiązania techniczne są odpowiedzią na ograniczenia eksploatowanych w Polsce bloków węglowych. Umożliwią one podwyższenie sprawności produkcji energii przy zachowaniu restrykcyjnych wymagań dotyczących emisji. Głównymi partnerami III fazy tego projektu są zarówno międzynarodowe koncerny technologiczne, jak i liczne polskie przedsiębiorstwa i instytucje badawcze. RAFAKO we współpracy z partnerami zamierza komercjalizować te innowacyjne technologie w Polsce i za granicą. 

• Powyższe fakty wskazują, że upadłość RAFAKO spowoduje dotkliwe skutki dla polskiej gospodarki i Skarbu Państwa, ponieważ budżet państwa i budżet samorządu utraci wpływy z podatków. Istnieje też duże ryzyko utraty gwarancji technicznych dla strategicznych inwestycji w Polsce. 

• Szacowane straty spółek Skarbu Państwa np. instytucji finansujących projekt Jaworzno 910 mogą wynieść kilkaset milionów złotych.

• Równie ważne są konsekwencje dla lokalnego rynku pracy. Na bankructwie RAFAKO ucierpią mieszkańcy województwa śląskiego. Zatrudnienie straci wówczas ok. 1500 pracowników, którzy pozostaną bez realnych perspektyw na szybkie zatrudnienie w regionie. Szacuje się, że w samym tylko powiecie raciborskim stopa bezrobocia może wzrosnąć nawet o 50 proc.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, zasadne wydają się pytania: 

1. Z jakiego powodu spółki Skarbu Państwa (z grupy Energa, Gas System, Polimex) głosowały przeciwko zawarciu przez RAFAKO układu z wierzycielami w ramach toczącego się postępowania restrukturyzacyjnego? Brak podpisania układu, za którym głosowali podwykonawcy i inne zagraniczne spółki, równoznaczny jest z upadłością RAFAKO.
2. Czy głosowanie spółek Skarbu Państwa przeciwko układowi restrukturyzacyjnemu nie oznacza braku należytego zabezpieczenia interesów ekonomicznych Skarbu Państwa na wypadek upadłości RAFAKO, głównego wykonawcy projektów realizowanych na rzecz polskich koncernów energetycznych – PGE, TAURON Polska Energia, JSW?
3. Jakiego wsparcia udzielają lub zamierzają udzielić RAFAKO instytucje państwowe (PFR, BGK, ARP), aby pomyślnie zakończyć proces restrukturyzacji i oddalić ryzyko upadłości Spółki?
4. Czy rząd przewiduje specjalne instrumenty wsparcia dla pracowników Spółki i ich rodzin, objętych zwolnieniami?
5. Czy w świetle decyzji Zarządu spółki o pozyskaniu inwestora, instytucje i podmioty kontrolowane przez Skarb Państwa nadzorują ten proces i podejmują działania, aby zapobiec przejęciu polskiej firmy przez kapitał zagraniczny, np. rosyjski czy chiński?
6. Kiedy planowane jest wdrożenie w polskich elektrowniach technologii opracowanych w programie NCBR „Bloki 200+”?