Dereń jadalny - właściwości lecznicze, zastosowanie i uprawa

Owoce derenia jadalnego – właściwości lecznicze

Owoce derenia jadalnego bogate są w cenne dla zdrowia pierwiastki mineralne, takie jak żelazo, miedź, cynk, fosfor, wapń czy potas. Ponadto zawierają flawonoidy, kwasy organiczne, beta-karoten, pektyny, garbniki oraz witaminy (C, P i A). Odmiany czerwone z kolei zawierają antocyjany (przeciwutleniacze).

Dereń – na anemię, problemy żołądkowe i choroby nerek

Dereń słynie przede wszystkim z wysokiej zawartości żelaza w swoim składzie, dlatego polecany jest osobom zmagającym się z anemią oraz kobietom, których miesiączki są obfite.
W medycynie alternatywnej dereń stosowany jest także na dolegliwości żołądkowe – a to za sprawą zawartości kwasów organicznych oraz fitoncydów. Działają one bowiem przeciwzapalnie i ściągająco. Z kolei garbniki będące jednymi ze składowych owoców derenia, wykazują działanie zapierające, przez co stosuje się je w kolkach żołądkowych czy przy biegunkach (w formie wywaru). Dereń polecany jest także we wspomaganiu odchudzania, ponieważ usprawnia przemianę materii. Dereń działa ponadto moczopędnie, przez co zaleca się jego stosowanie w przypadku chorób nerek.

Jakie jeszcze właściwości lecznicze mają owoce derenia?

Dereń stosowany jest także jako środek przeciwko przeziębieniom i gorączkom. Skutecznie podnosi odporność organizmu. Słynna dereniówka (nalewka z derenia) wykorzystywana jest z kolei w formie leku na podagrę. Medycyna alternatywna traktuje owoce rośliny również jako środek łagodzący migreny, bóle reumatyczne czy artretyzm. W stomatologii natomiast wykorzystuje się gałązki derenia jako preparat do czyszczenia zębów.
Współczesne badania dowiodły również, że dereń wykazuje działanie przeciwnowotworowe dzięki zawartości antocyjanów – które ponadto zapobiegają rozwojowi stanów zapalnych. Składnik ten wpływa również pobudzająco na wydzielanie insuliny.

Jak wykorzystać owoce? Dereń jadalny w kuchni

Owoce derenia można stosować zarówno na surowo, jak i po obróbce termicznej. W kuchni wykorzystuje się je jako składnik sosów, dżemów, chutney, syropów, nalewek czy likierów.

Dereń jadalny w ogrodzie

Dereń jadalny to drzewo idealne do małych ogrodów – dorasta maksymalnie do 8 m wysokości. Posiada wniesiony pokrój, a liście są eliptyczne i układające się naprzemianlegle. Dereń może być traktowany jako roślina dekoracyjna – szczególnie wczesną wiosną (podczas kwitnienia – dereń tworzy żółte kwiaty) oraz jesienią (podczas owocowania – owoce są czerwone).

Jak uprawiać dereń jadalny?

Dereń jadalny nie ma wielu wymagań glebowych czy świetlnych. Najlepiej jednak będzie owocować na stanowiskach słonecznych oraz osłoniętych od wiatru. Więcej wskazówek, dzięki którym owocowanie będzie bardziej obfite, znajdziesz w artykule o uprawie derenia jadalnego – sprawdź.

Dereń toleruje nawet gleby ciężkie. Preferuje natomiast obojętne lub lekko zasadowe pH gleby. Roślina nie może być uprawiana w zastoju wody, ale należy utrzymywać stałą wilgotność, dlatego podłoże powinny być dobrze przepuszczalne.

Dereń jadalny w ogrodzie – uprawa krok po kroku

1. Sadzenie
Krzew do sadzenia powinien mieć ok. 1,5 m wysokości. Przed zasadzeniem należy skrócić gęsto rozgałęzione korzenie o ok. 1/3 długości.

2. Podlewanie
Dereń dobrze znosi suszę, jednak może to mieć zły wpływ na obfitość owocowania. Dlatego jeśli chcemy wykorzystywać owoce rośliny, należy ją regularnie nawadniać.

3. Nawożenie
Dereń nie potrzebuje wielu składników odżywczych – wystarczy jednorazowe zaaplikowanie dawki kompostu na wiosnę.

4. Przycinanie
Dereń może być także potraktowany jako roślina na żywopłot, którą należy formować. Tutaj najważniejszy jest kształt korony, a nie gęstość ugałęzienia. Dereń znosi dość dobrze przycinanie, ale będzie owocować i kwitnąć także bez tych zabiegów.

5. Ochrona przed mrozem
Dereń jadalny należy do grupy roślin odpornych na mróz, przez co może przetrwać zimę nawet bez ochrony. Mimo wszystko warto wysypać ściółkę wokół pnia drzewa, aby zapewnić korzeniom izolację.

Dereń jadalny: polecane odmiany

Do najbardziej polecanych odmian derenia jadalnego, zaliczają się 'Aurea', 'Jolico', ‘Pionier’, 'Violacea' oraz ‘Golden Glory’. Ostatnia z odmian ma duże i bardzo smaczne owoce, przez co jest bardzo chętnie wybierana do uprawy w przydomowym ogrodzie.