Reklama

Najnowsze wiadomości

Styl życia30 września 201614:40

Waserlajtungi miasta Ratibor. Historia dostarczania wody do picia do Raciborza opowiedziana w śląskiej godce

Waserlajtungi miasta Ratibor. Historia dostarczania wody do picia do Raciborza opowiedziana w śląskiej godce  - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Reklama
Racibórz:

Następny mój artykuł o raciborskich mitach będzie poświęcony kanałowi Psinka (jest już gotowy), a kolejny – akweduktowi przez miasto. Zarówno kanał Psinka, jak i akwedukt przez miasto związane są z historią dostarczania wody do miasta, czyli historią wodociągów. Dlatego warto przedstawić krótko historię raciborskich wodociągów według dotychczasowego stanu wiedzy. Zrobię to tak, jakby to opowiadał jakiś starzik czy starka dzieciom, gdyby nie było dzisiaj telewizji i komputerów. Tak jak dawniej ludzie przekazywali sobie historie o dawnych czasach. Może na 800-lecie praw miejskich Raciborza znajdą się ludzie, którzy chcieliby przedstawić wątki z dziejów miasta w śląskiej godce. To, że to się da, widać poniżej. 

Dawno, dawno temu albo "za starego piyrwy" władca Raciborza z krajów za wieloma rzekami i wieloma lasami sprowadził ludzi, żeby mu wykopali krzikopa, bo miejscowi tego nieporadziyli zrobić. Byli łoni z kraju, do kerego tera jeżdżom ludzie stond na saksy. Niy do Rajchu, jeszcze dali, do Holandyji. W tyn czas mianowali tomtejszy lud inaczy. Zwoli ich Flamandami, a ich godki żodyn tu nie rozumioł. Łoni byli z kraju, w kerym boły same krzikopy i żeby mieć pola, musieli te krzikopy prostować. Nauczyli se tego dobrze i ksionżynta w całym niymieckim rajchu broły ich do taki roboty u nich. Tysz nosz ksionże wzion ich do roboty, żeby mu wykopali krzikopa aż łod Bienkowic pod som Raciborz. Ksionże nosz, Kaźmirz go mianowali, chcioł, żeby ludzie mieli czysto woda do picia i przez to mani chorowali i byli robotniejsi. Flamandy wykopały ta krzikopa, Psinka jom nazwali, kero jeszcze tera jest w Bienkowicach i Studzienny. Osiym wiekow je łona już staro. Po tym nad tom krzikopom pobudowali mony wodne, co to zboże na monka mloły. Gospodarze, kery miały pola przy ty krzikopie, wykopały se tysz mańsze krzikopy, coby pola nawodniać abo jak wody boło za dużo, to żeby ta woda gibo spływała. Po tym, jak prziszoł front do Raciborza i nastała tu Polska, prziszli tu Polouki i zasypały te krzikopy, i tera ludziom stoji woda w pywnicach. Te Flamandy wykopały tysz ekstra gulik przez miasto. Akwadukt go zwali. Mioł łon biegnonć durś som środek miasta, wedle rynku i farnego kościoła, a dominikany mioły nad tym gulikym swoj mon wodny. Dzisiej w ksionszkach piszom i rechtory w szkole dzieciom opowiadajom, że Raciborz mioł pierwszy wodociong na cołym Śląsku. Ale tyn gulik boł tam ino krotko. Ludzie wylywali do niego wszystko i w mieście śmierdziało i musieli tyn gulik zasypać. Po tym, pienć wiekow tymu to boło, cysorz z Habsburgow kozoł zrobić taki turm nad Łodrom, coby stamtod broć woda. Tera woda leciała rurami drewnionymi pod ziymiom do rorkastli i luloukow i stamtond ludzie nosiyli woda w kiblach do domow. Boły dwie rorkastly. Jedno na rynku, a drugo na butermarkcie, tam, kaj Nepomuk stoji. Lulouki porobiyli na ulicach. Dopiero za Niymca zrobiyli waserlajtungi, kere brały czysto woda ze źrodeł. Nojpierw w mieście boły ino plompy, kery stoły pod domami na ulicach i rorkastly. Woda do nich leciała rurami aż z Łobory. Już za kajzera Wilusia ludzie mieli woda tysz w doma. Woda brali z podziymnych studni, a żeby wszyndzie dotarła, to pobudowali waserturmy. W kożdy kuchni boł kokotek z wodom, a w bogatych domach to mieli nawet badecimer z badewanom i chajziel. Woda leciała do nich rurami z mesingu. W familokach boły tysz chajźle, ale ino na schodach abo na placu boł plumpsklo. Jak prziszli tu Rusy i Polouki ze wschodu, to se nie mogli nadziwić, czymu to woda leci ze ściany, a w chajźlu myli kartofle, bo niewiedzieli, do czego to jest.

Tak pokrótce przedstawia się historia dostarczania wody do Raciborza. Jak ktoś nie zrozumiał, to są książki i artykuły, które przedstawiają tę historię w języku polskim.

Autor: Christoph Sottor,

Bądź na bieżąco z nowymi wiadomościami. Obserwuj portal naszraciborz.pl w Google News.

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Najczęściej czytane artykuły

Aktualności30 czerwca 202408:27

Mieszkańcy śródmieścia skarżą się na plagę szczurów

Mieszkańcy śródmieścia skarżą się na plagę szczurów - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
30
opr. waw, fot. arch. redakcji
Aktualności29 czerwca 202412:55

Stare samochody i motocykle na zlocie w Zabełkowie [FOTO i WIDEO]

Stare samochody i motocykle na zlocie w Zabełkowie [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Krzyżanowice:

Cyklicznej imprezie sprzyja w tym roku pogoda. Swoje maszyny pokazali głównie Polacy i Czesi. Przejazd zorganizowano na trasie pod zamek w Tworkowie.

(waw)
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Kultura i edukacja29 czerwca 202400:06

NOC KULTURY II - Zda[e]rzenia NIEPOWTARZALNE w RCK

NOC KULTURY II - Zda[e]rzenia NIEPOWTARZALNE w RCK - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

Raciborskie Centrum Kultury zaprosiło wczoraj, 28.06., na drugą edycję wydarzenia pt. NOC KULTURY, czyli RCK OD KULIS.

(waw), J. Ptak
Reklama
Reklama
Aktualności29 czerwca 202415:17

Co się odwlecze, to nie uciecze. W Górkach Śląskich poświęcono remizę i wóz bojowy FOTO i WIDEO]

Co się odwlecze, to nie uciecze. W Górkach Śląskich poświęcono remizę i wóz bojowy FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Nędza:

Remizę oddano co prawda do użytku jesienią 2017 r., a wóz dotarł do jednostki w marcu tego roku, to dziś, 29.06., przyszedł czas na poświęcenie i oficjalne przekazanie kluczyków.

(waw)
Reklama
Sport29 czerwca 202423:29

Rowerowy Cyprzanów zorganizował rajd na orientację

Rowerowy Cyprzanów zorganizował rajd na orientację - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
fot. UG/S. Machnik
Reklama
Reklama
Reklama

Partnerzy portalu

Dentica 24
ostrog.net
Szpital Rejonowy w Raciborzu
Spółdzielnia Mieszkaniowa
Ochrona Partner Security
Powiatowy Informator Seniora
PWSZ w Raciborzu
Zajazd Biskupi
Kampka
Nasz Racibórz - Nasza ekologia
Materiały RTK
Fototapeta.shop sklep z tapetami i fototapetami na zamówienie
Reklama
Reklama

Najnowsze wydania gazety

Nasz Racibórz 28.06.2024
27 czerwca 202422:45

Nasz Racibórz 28.06.2024

Nasz Racibórz 21.06.2024
20 czerwca 202420:17

Nasz Racibórz 21.06.2024

Nasz Racibórz 14.06.2024
16 czerwca 202421:51

Nasz Racibórz 14.06.2024

Nasz Racibórz 07.06.2024
7 czerwca 202409:19

Nasz Racibórz 07.06.2024

Zobacz wszystkie
© 2024 Studio Margomedia Sp. z o.o.