Flebologia – co to takiego?

Tak wielkie uznanie dokonań nie byłoby możliwe bez zaangażowania świetnego zespołu lekarzy i pielęgniarek. Na szczególną wdzięczność zasługuje praca anestezjologa dra Marka Rajczykowskiego. Jego wiedza pozwoliła na wykonywanie dużych zabiegów naprawczych układu żylnego, nawet u osób wiekowych i obciążonych innymi chorobami w przyjaznym systemie krótkiego pobytu szpitalnego. Fundamentem dobrze zorganizowanej praktyki jest praca pielęgniarek. Pani mgr Elżbieta Skupień pełniąca funkcję menadżera, dba o organizację pracy i zaplecze gospodarcze Lecznicy. Panie: Klaudia Niesporek, Ewa Otlik i Agnieszka Kuźmicz cały czas podnoszą swoje kwalifikacje. Są członkiniami Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran i oprócz fachowej pracy w Lecznicy i pielęgnacji pacjenta, mogą samodzielnie podejmować decyzje terapeutyczne w stosunku do pacjentów z ranami przewlekłymi, co w polskich warunkach jest nader rzadką umiejętnością. Żadne przedsięwzięcie medyczne nie powiedzie się bez dobrze wykształconych, samodzielnych, zaangażowanych pielęgniarek.

Choroby żył należą do chorób przewlekłych, to znaczy takich, których skutki trwają do końca życia oraz wpływają znacząco na funkcję innych organów. Jeżeli przyjąć ostrożnie, że w Polsce na choroby żył cierpi około 60% populacji, to okazuje się, że kładziemy podwaliny postępowania leczniczego jednej z istotnych chorób społecznych. Lekarz zajmujący się flebologią musi na pierwszej wizycie postawić rozpoznanie. Dotyczy to szczególnie powikłań zakrzepowych żył. Dlatego flebolog powinien osobiście wykonywać badanie USG – doppler układu żylnego. Prócz tego powinien umieć ocenić układ tętniczy i układ mięśniowo-stawowy, żeby rozróżnić dolegliwości wynikające z ostrego zamknięcia tętnic, pęknięcia torbieli stawów, szczególnie kolan oraz obecności krwiaków i wysięków zapalnych w tkankach. Flebolog leczący zabiegowo żylaki, powinien również osobiście wykonać badanie przed zabiegiem i określić tzw. mapping, obejmujący zakres planowanej interwencji. Osobiście wykonuję dziennie od 20 do 30 takich badań.

Zakres leczenia zabiegowego w zakresie kończyn dolnych obejmuje całą gamę schorzeń, od pajączków żylnych, żył siatkowych i naczyniaków do zaawansowanych żylaków dających duże dolegliwości i nierzadko odpowiedzialnych za powstanie przewlekłych ran podudzi. Jest to przestrzeń pomiędzy chirurgią upiększającą, estetyczną, a leczeniem poważnego kalectwa. Stosujemy nowoczesne, mało inwazyjne i kosmetyczne techniki zabiegów: skleroterapię, laser kosmetyczny i laser endowaskularny. W obecnym czasie chirurgiczne leczenie żylaków kończyn dolnych w szpitalu, szczególnie w tzw. znieczuleniu podpajęczynówkowym powinno się wykonywać sporadycznie w bardzo uzasadnionych przypadkach. Z różnych powodów w Polsce jeszcze tak nie jest. Dużą grupę leczonych zabiegowo przeze mnie chorych stanowią pacjenci proktologiczni z mniej lub bardziej zaawansowaną chorobą hemoroidalną (żylaki odbytu). U tych chorych całkowicie zrezygnowałem z tradycyjnego, powszechnego w Polsce wycinania hemoroidów. Wykonuję zabiegi z użyciem lasera wprowadzanego podśluzówkowo w bardziej zaawansowanych sprawach oraz połączenie techniki Barrona (gumowe podwiązki) ze skleroterapią (obliteracją) żylaków odbytu.

Zaletą tych zabiegów, które w większej części są zabiegami naprawczymi, a w mniejszej eliminacyjnymi, oprócz prawie bezbolesnego przebiegu pooperacyjnego, jest duża skuteczność. Są to oryginalnie przeze mnie opracowane techniki zabiegów – nigdzie w Polsce w takim zakresie nie są wykonywane.

Kolejną dużą grupę chorych stanowią pacjenci leczeni z powodu przewlekłych ran. Wyleczyliśmy chorych nieskutecznie leczonych nie tylko przez rok, ale i przez 15-20 lat. Umiejętność leczenia przewlekłych ran w Polsce nadal jest słaba, pomimo zakrojonych na szeroką skalę szkoleń. U podłoża niepowodzeń leży przede wszystkim niezrozumienie mechanizmów gojenia się ran przewlekłych i brak konsekwencji w leczeniu. Bardzo duże znaczenie ma w tym zakresie doświadczenie i wiedza pielęgniarek. Leczenie takich chorych powinno się odbywać ambulatoryjnie. Leczenie szpitalne jest wskazane tylko w ściśle określonych przypadkach, takich jak planowana naprawa operacyjna układu tętniczego lub żylnego, leczenie przy pomocy ciągłego odsysania rany czy wykonanie przeszczepu skóry.

Sprawność ruchowa człowieka jest jednym z istotnych elementów wpływających na krążenie żylne. Bardzo często– szczególnie u kobiet, zaburzenia krążenia żylnego idą w parze z nasileniem dolegliwości związanych ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów kończyn dolnych. Flebolog musi rozumieć tę współzależność i współpracować z ortopedą przygotowującym chorego do endoprotezoplastyki stawów. W Lecznicy poszliśmy jeszcze dalej.

Wraz z badaniem flebologicznym diagnozujemy rodzaj i rozległość uszkodzeń stawów. Stosujemy również leczenie poprawiające funkcje stawów i zmniejszające dolegliwości bólowe jak: leczenie falą uderzeniową (ESWT) czy ostatnio wstrzykiwanie w miejsce chore preparatu osocza bogatopłytkowego (PRP), mającego, ze względu na płytkowe hormony wzrostu, duży potencjał naprawczy. Tak więc flebolog to specjalista ratujący życie poprzez szybką diagnostykę zakrzepowych powikłań choroby żylnej, dbający również o dobre samopoczucie swoich pacjentów, oferując im usługi z zakresu chirurgii kosmetycznej jak i dbający o ich sprawność i przywracający radość życia poprzez zmniejszanie skutków wynikających z zużycia narządów.

dr n. med. Stanisław Płonka