Jasne zasady i stabilne źródło finansowania – nowa odsłona programu Czyste Powietrze już wkrótce

Z dniem 31 marca 2025 r. rusza nabór wniosków w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze. Zmiany w programie mają na celu uproszczenie procesu aplikacyjnego oraz zwiększenie efektywności wsparcia, szczególnie dla osób borykających się z ubóstwem energetycznym. Wśród nowości znalazły się m.in. uszczelnienie zasad przyznawania dotacji, zwiększenie roli gmin jako operatorów programu oraz wprowadzenie standardów jakości urządzeń grzewczych. Z kolei budżet programu został zasilić o 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego.

Nowe zasady przyznawania dotacji

Reforma programu Czyste Powietrze wprowadza szereg istotnych zmian, które mają na celu poprawę dostępności do dofinansowania, zwłaszcza dla osób w trudnej sytuacji finansowej. Podstawową zmianą jest konieczność potwierdzenia standardu energetycznego budynku zarówno przed, jak i po zakończeniu inwestycji. Dodatkowo, warunki dofinansowania będą zależne od dochodu oraz standardu energetycznego budynku, co pozwoli na lepsze ukierunkowanie wsparcia. Program oferuje trzy poziomy dofinansowania, z maksymalnymi kwotami dotacji uzależnionymi od dochodów beneficjentów oraz ich sytuacji energetycznej.

Nowe podejście do operatorów programu

Istotną nowością jest wprowadzenie systemu operatorów, który zapewni beneficjentom wsparcie na każdym etapie realizacji projektu – od wniosku po rozliczenie inwestycji. W pierwszej kolejności rolę operatorów będą pełniły gminy oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW), a w późniejszym etapie także inne sprawdzone podmioty. Operatorzy będą pomagać w doborze odpowiednich urządzeń oraz monitorować realizację projektu, aby uniknąć nadużyć oraz niepotrzebnych kosztów.

Audyt energetyczny i certyfikaty

Wprowadzono także wymóg przeprowadzenia audytu energetycznego przed rozpoczęciem inwestycji oraz uzyskania świadectwa charakterystyki energetycznej po zakończeniu prac. Dokumenty te mają na celu potwierdzenie zmniejszenia zapotrzebowania na energię w budynku. Dodatkowo, program przewiduje możliwość dofinansowania audytu oraz świadectwa charakterystyki energetycznej do kwoty 1 600 zł.

Zmiany w prefinsowaniu i racjonalizacji wydatków

Nowa odsłona programu wprowadza możliwość prefinansowania inwestycji, ale tylko w przypadku beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania. Kwota zaliczki może wynieść do 35% kosztów kwalifikowanych. Program uwzględnia także racjonalizację wydatków, określając maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych kategoriach kosztów kwalifikowanych, w tym na materiały i urządzenia. Ważną zmianą jest także wprowadzenie listy zielonych materiałów i urządzeń (tzw. lista ZUM), która pomoże w doborze odpowiednich urządzeń, takich jak pompy ciepła, kotły na biomasę czy kotły zgazowujące drewno.

KOMPENDIUM WIEDZY O PROGRAMIE CZYSTE POWIETRZE DO POBRANIA

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Katowicach przygotowuje samorządy do wdrożenia programu Czyste Powietrze

W Akademii Śląskiej odbyło się ważne spotkanie, które miało na celu zapoznanie przedstawicieli samorządów z kluczowymi zmianami w programie Czyste Powietrze. Wydarzenie cieszyło się dużym zainteresowaniem – w dyskusji na temat przyszłości ekologicznych inwestycji wzięło udział aż 143 przedstawicieli gmin z całego województwa.

Spotkanie z przedstawicielami samorządów

W trakcie spotkania, które rozpoczęło się briefingiem prasowym, głos zabrali przedstawiciele WFOŚiGW w Katowicach oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Prezes WFOŚiGW w Katowicach, Mateusz Pindel, podziękował samorządom za dotychczasową współpracę, szczególnie za prowadzenie punktów konsultacyjnych Czystego Powietrza, które stanowiły ważne wsparcie dla mieszkańców w składaniu wniosków o dofinansowanie.

Nowość w programie – operatorzy na poziomie gmin

Zastępca Prezesa NFOŚiGW, Robert Gajda, szczegółowo omówił zmiany w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze, zwracając szczególną uwagę na rolę operatorów, którzy będą działać na terenie gmin. Operatorzy będą wspierać mieszkańców na każdym etapie inwestycji, co ma na celu zwiększenie efektywności programu oraz poprawę bezpieczeństwa beneficjentów. Zwiększona kontrola nad realizacją inwestycji ma zapewnić, że środki publiczne będą wykorzystywane w sposób prawidłowy, eliminując ryzyko nadużyć.

Dyskusja i pytania samorządowców

Po prezentacji rozpoczęła się burzliwa dyskusja. Samorządowcy mieli liczne pytania dotyczące szczegółowych zasad działania operatorów, nowych wymagań oraz tego, jak zmiany wpłyną na mieszkańców i lokalne administracje. W odpowiedzi na pytania, głos zabrali m.in. Robert Gajda, Mateusz Pindel oraz Marzenna Kapek, Dyrektor Programu Czyste Powietrze w WFOŚiGW w Katowicach.

Współpraca samorządów kluczem do sukcesu

Prezentowane zmiany w programie Czyste Powietrze są krokiem w stronę bardziej zorganizowanego i efektywnego wsparcia dla osób, które chcą zainwestować w ekologiczne źródła energii. Zaangażowanie samorządów, które będą pełnić rolę operatorów, jest kluczowe dla powodzenia całego przedsięwzięcia. Dzięki ich aktywności oraz ścisłej współpracy z WFOŚiGW, możliwe będzie zapewnienie sprawnej obsługi mieszkańców, a także monitorowanie jakości realizowanych inwestycji.